Maashorst
Januari 2017.
Familie Tielemans uit Boekel heeft een vraag die menig tuinbezitter zich stelt: Hoe kan ik mijn tuin nog onderhouden als ik ouder wordt? Een onderhoudsarme tuin start bij een goed ontwerp. In deze fase moeten de juiste keuzes gemaakt worden met betrekking tot bestrating, beplanting en de sfeer.
In deze 'Blij met je tuin' gaan we in op onderhoudsarme borders. Want beplanting zorgt voor sfeer ook in een onderhoudsarme tuin. Er zijn verschillende aspecten waar je rekening mee kunt houden bij het ontwerp van onderhoudsarme borders. Een belangrijk uitgangspunt bij het planten van beplanting is dat je rekening houdt met de bezonning en bodemsoort van de plek. Niet elke plant groeit op een zonnige plek en kan niet tegen bijvoorbeeld kleigrond. Staat een plant op de juiste plek heb je minder onderhoud. Maar er zijn nog andere aspecten die het tuinieren makkelijker kunnen maken. Met beplanting kun je sfeer maken in de tuin. Hoe je beplanting toepast en welke beplanting je gebruikt maakt hierbij een verschil.
Verhoogde plantbakken
Door de beplanting in verhoogde bakken zonder bodem te planten kun je gemakkelijker bij de border. Let hierbij op dat de bakken bij sta hoogte minimaal 80 cm hoog zijn en bij zit hoogte 40-50 cm hoog zijn. Je dient zelf hierbij uit te gaan van wat jij een makkelijke houding vindt.
De architectonische border
Door de beplanting in grote groepen van 1 soort aan te planten wordt het onderhoud makkelijker. Het gebruik van groenblijvende bodembedekkers die snel dichtgroeien, zoals: Waldsteinia, Pachysandra en Vinca, geven een mooie dichte zode en zijn mooi in combinatie met solitaire heesters, siergrassen of vaste planten. Als deze bodembedekkers en vaste planten eenmaal een zode hebben gevormd komt er weinig onkruid in de border.
Wat bij deze architectonische benadering van borders belangrijk is, zijn de bladstructuren. Omdat in bovenstaande foto 3. verschillende bladstructuren en bladkleuren gecombineerd zijn met de witte stammen van gebiedseigen berken ontstaat een interessant beeld. Het verhoogde maaiveld en het hoogteverschil van de beplanting doet duidelijk mee in de structuur van deze tuin. De grondlichamen geven een scheiding aan tussen de openbare weg en de woning en bieden privacy.
Siergrassen
Kies siergrassen, deze hebben een mooie sierwaarde in de winter. Het onderhoud betreft het scheuren of delen van een grasplant, dit hangt af van de ruimte tussen de planten, het visuele effect en de gezondheid van de plant. Voor een mooi winterbeeld knip je de siergrassen pas af in het voorjaar.
Prairie beplanting
De laatste jaren is prairie beplanting erg 'in'. Het is een onderhoudsarm beplantingssysteem waarbij een natuurlijk evenwicht ontstaat tussen de beplanting. Dit beplantingsconcept is anders dan een normale borderbeplanting met grotere groepen beplanting van dezelfde soort. In dit beplantingsconcept worden planten gebruikt in kleinere groepen en gemengd met terugkerende natuurlijke patronen in verschillende combinaties. Het systeem laat weinig tot geen onkruid toe omdat de beplanting diepwortelend is.
De bodem wordt afgedekt met een lavasoort van 8 cm, hierdoor krijgt onkruid minder kans om te ontkiemen, blijft de bodem langer vochtig en lopen de planten eerder uit dan in een traditionele border. In de droge zomers heeft dit systeem minder water nodig.
De beplanting wordt zo gekozen dat ze geen concurrentie met elkaar aangaan, zodat er na enige tijd weinig onderhoud nodig is. Het onderhoud vindt hoofdzakelijk plaats in de winter (februari), door het afknippen van de beplanting. In de wintermaanden zie je een enkele groenblijvende plant zoals de Sedum bijvoorbeeld, maar vooral zaaddozen, grassen en uitgebloeide bloemhoofden.
Belangrijk zijn de kenmerken van de beplanting: winterhardheid, droogtebestendigheid, bloeirijkheid en stevigheid.
Let op: een prairiebeplanting wordt zorgvuldig gekozen op bovenstaande kenmerken van de individuele planten maar ook hoe zij samen leven en hoe ze concurreren met andere beplanting. Enkele voorbeelden van experts in prairiebeplanting: Lianne's siergrassen en Lage schaar. Een prairieborder kun je ook combineren met bollen!
Enkele voorbeelden van planten voor een prairieborder:
Sterke beplanting
Enkele voorwaarden voor sterke planten zijn:
Wil je wel graag beplanting gebruiken die omvalt?
Plant dan naast deze beplanting planten die stevigheid bieden.
Griffioen Wassenaar heeft een beplantingsconcept bedacht: 'Greentocolour'. Zij hebben onderzoek gedaan naar 'sterke beplanting', met deze beplanting combinaties gemaakt voor borders in het openbaar groen en de tuin. De nadruk ligt op een juiste combinatie van beplanting, voedingsbodem (grondverbetering) en grondbewerking. Het onderhoud bestaat uit het maaien van de beplanting in het voorjaar, het maaisel zorgt weer voor voldoende voeding voor de bodem.
Zoals je op de foto ziet gebruikt men hier beplanting in grotere groepen, dit heeft een andere uitstraling als de prairiebeplanting als gevolg.
Planten in potten
Het gebruik van planten in potten vergt veel tijd, want planten in potten hebben in de zomermaanden soms wel twee keer per dag water nodig.
Gazon
Wil je een gazon aanleggen? Helaas vraagt gazon veel tijd. Je zult het gras moeten bemesten, verticuteren en maaien. Kies in de plaats van een gazon eens voor een bodembedekker, er zijn voor extensievere plaatsen in de tuin beloopbare bodembedekkers: Loopkamille (Chamaemelum nobile 'Trenneague', Tijm (Thymus), Stekelnootje Leptinella squalida.
Tijm en Loopkamile geven door het belopen een heerlijke geur af. Zij dragen bij aan de biodiversiteit van je tuin.
De border is een gedeelte van de tuin, verlies niet de totale structuur uit het oog. Zorg voor een ruggegraad in de tuin doormiddel van bijvoorbeeld, hagen, bomen, groenblijvende heesters of heesters met een accent.
Het voorjaar komt er weer aan, het is nu tijd om plannen te maken. Veel succes!